Rahim ağzı kanseriyle mücadelede en etkili silahlarımızdan biri olan HPV aşısı, yıllardır “iki ya da üç doz” olarak uygulanıyordu. Ancak son yıllarda yapılan geniş kapsamlı araştırmalar ve Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) güncel değerlendirmeleriyle birlikte, bu yaklaşım yeniden şekilleniyor.
DSÖ Ne Diyor?
Aralık 2022’de DSÖ, HPV aşısı dozlarına dair önerilerini güncelledi. Buna göre:
- 9-14 yaş arası kız ve erkek çocuklar için bir veya iki doz (0 ve 6-12. ayda),
- 15-20 yaş arası gençler için yine bir veya iki doz,
- 21 yaş ve üzeri yetişkinler için iki doz,
- Bağışıklık sistemi baskılanmış bireyler için ise üç doz (0, 1-2 ve 6. ayda) uygulanması öneriliyor.
Yani kısacası, artık birçok kişi için tek doz HPV aşısı yeterli kabul ediliyor.
Bilim Ne Söylüyor?
Bu yeni yaklaşım sadece iddiaya dayanmıyor, ciddi bilimsel verilere dayanıyor. Ulusal Kanser Enstitüsü Dergisi (JNCI)tarafından yayımlanan kapsamlı bir monografiye göre, tek doz HPV aşısı bağışıklık yanıtı, etkinlik, maliyet-etkinlik ve toplum kabulü açısından oldukça güçlü sonuçlar veriyor.
Yaklaşık 12 yıllık bir takip çalışmasında, tek doz alan kişilerde HPV 16 ve 18 tiplerine karşı koruyuculuk oranı %92olarak ölçüldü. Bu oran, iki dozda %94,8 ve üç dozda %95,3 olarak bulundu. Yani fark neredeyse yok.
Kısacası, tek dozla bile vücut, virüse karşı güçlü bir bağışıklık geliştirebiliyor.
Dünya Ne Yapıyor?
Bugün dünya genelinde 80 ülke iki doz, 60’tan fazla ülke ise tek doz rejimini ulusal programlarına dahil etmiş durumda. Bu sadece tıbbi değil, aynı zamanda halk sağlığı açısından da büyük bir adım. Çünkü tek dozluk programlar, hem maliyeti hem de erişim zorluklarını azaltıyor.
Sonuç Olarak…
HPV aşısı, kadınlarda rahim ağzı kanseri, erkeklerde ise genital siğil ve bazı kanser türlerine karşı koruma sağlayan hayati bir aşıdır. Yeni bilimsel veriler, bu korumanın tek dozla da mümkün olabileceğini güçlü biçimde gösteriyor.
Bu durum, özellikle aşıya erişimin kısıtlı olduğu bölgelerde milyonlarca insan için umut anlamına geliyor. Sağlık otoriteleri, hekimler ve toplum olarak bu bilgiyi doğru şekilde yaymak, koruyucu sağlık hizmetlerinde yeni bir sayfa açabilir.
Unutmayalım: HPV aşısı sadece bir iğne değil, geleceğe atılmış bir sağlık yatırımının en güçlü adımıdır.
