Sevgi mi, Şımartmak mı? Modern Ebeveynliğin Tehlikeli Tuzakları.Giderek artan bir toplumsal sorunla karşı karşıyayız:
“Psikopat” özellikler gösteren, sorumluluk almayan, doyumsuz ve öfke kontrolü olmayan bireyler neden çoğalıyor?
Bu sorunun yanıtı, aslında kendi ellerimizle büyüttüğümüz çocuklarda gizli olabilir.
Bir Dönemin Çocukları, Bugünün Psikopat Adayları mı?
Psikiyatrist Prof. Dr. Bengi Semerci, son yıllarda ebeveynlerden gelen yardım çağrılarının arttığını belirtiyor. Örneğin; 30’lu yaşlarında, hâlâ çalışmayan, evde anne babasına emir veren gençler… 16 yaşında özel şoförle okula giden ama öğretmenine saygı göstermeyen, 14 yaşında babasına fiziksel şiddet uygulayan çocuklar…
Hepsinin ortak noktası şu cümlede toplanıyor:
“Bir dediğini iki etmedik, her şeyini yaptık, ama niçin böyle oldu?”
Aşırı Sevgi Değil, Sınırsız Şımartma
Semerci’ye göre sorunun kökeni, çocuk yetiştirme biçimimizde yatıyor.
Modern ebeveynlik, sevgiyi çoğu zaman “her istediğini yapmak” ile karıştırıyor.
Oysa çocuk, isteklerinin sınırlandığı, emeğin değerinin öğretildiği bir ortamda kişilik kazanır.
Aksi hâlde, her şeyin hazır geldiği, sorumluluk almadan yaşayan bireyler yetişir.
Bunlar, psikiyatride 18 yaşın altındaysa “davranım bozukluğu”, yetişkin olduğunda ise “antisosyal kişilik bozukluğu” olarak tanımlanır. Halk arasında bilinen adıyla: psikopat.
Batı Bunu Çözdü, Biz Hâlâ ‘Kıyamıyoruz’
Avrupa ve ABD’de çocuklar yaz aylarında çalışarak, harçlıklarını kendileri kazanır.
Bizde ise, “çocuğum sıkılmasın, yorulmasın” anlayışı hâkim.
Oysa sorumluluk duygusu, küçük yaşta çaba göstermeyle gelişir.
Sürekli korunan, hiçbir zorlukla yüzleşmeyen çocuk; ileride, “herkes bana hizmet etmek zorunda” algısıyla büyür.
Houston Polis Müdürlüğü’nün yıllar önce yayımladığı ve Prof. Semerci’nin de paylaştığı “Geleceğin Psikopatlarını Yetiştirme Yolları” listesi bu gerçeği çarpıcı şekilde özetliyor:
Geleceğin Psikopatını Yetiştirmek İstiyorsanız:
- Küçük yaşta istediği her şeyi verin. Böylece herkesin ona borçlu olduğuna inanır.
- Kötü söz söylediğinde gülün. Böylece saygısızlığın zekâ göstergesi olduğunu sanır.
- Yaptığı hatalarda onu savunun. Otoriteye karşı önyargılı olur.
- Hiçbir sorumluluğu olmasın. Onun yerine siz yapın, o hep başkalarını suçlasın.
- Çalışmadan sahip olmayı öğretin. Emek kavramı onun için anlamsız hale gelir.
Sevgi Disiplinle Dengelenmeli
Bir çocuğu sevmek, her dediğini yapmak değildir.
Asıl sevgi, onu hayata hazırlamak, sınır koymak ve doğruyu öğretmekle gösterilir.
Çünkü bugün “kıyamadığımız” çocuklar, yarın toplumun korktuğu yetişkinler olabilir.
Son Söz
Toplum olarak geleceğimizi şekillendiren en önemli alan çocuk yetiştirme biçimimizdir.
Çocuğuna her şeyi veren ama değer öğretmeyen ebeveyn, farkında olmadan “psikopat bir kuşağın” temellerini atıyor.
Unutmayalım:
“Bir çocuğu büyütmek, onu şımartmak değil; sorumlulukla yoğrulmuş bir insan haline getirmektir.”
Kaynak: Prof. Dr. Bengi Semerci Houston Polis Müdürlüğü Yayını www.saglikemekcileri.com.tr
