Çalıştığınız işyerinde bazı haksız uygulamalarla karşılaşıyorsanız, işten ayrılmadan önce bilmeniz gereken önemli bir hakkınız var:
Haklı nedenle fesih hakkı.
Türk İş Kanunu’nun 24. maddesi, işçiye bazı durumlarda kendi isteğiyle işten ayrılıp kıdem tazminatını alma hakkıtanıyor.
Aşağıda bu durumları örnekleriyle bulabilirsiniz:
1. Sürekli Kamera veya Dinleme ile Gözetlenme
İşyerinde sürekli kamerayla izleniyor veya dinleniyorsanız, bu özel hayatın gizliliğine aykırıdır.
Böyle bir durumda işten ayrılıp kıdem tazminatı talep edebilirsiniz.
2. Maaşın Geç, Eksik ya da Hiç Ödenmemesi
Maaşınız zamanında ve tam yatmıyorsa, bu işverenin en temel yükümlülüğünü ihlal ettiği anlamına gelir.
ip üç Maaş 20 gün gecikirse bile işçi işe gitmeyebilir ve haklı fesih yapabilir.
3. Fazla Mesai Ücretinin Ödenmemesi
Fazla çalışıyorsanız ama karşılığında zamlı ücret alamıyorsanız bu da haklı fesih nedenidir.
Tüm fazla mesai saatlerinin bordro veya dekontla ispatı önemlidir.
4. Ücretin Elden Verilmesi veya Bir Kısmının Bankaya Yatırılması
Ücretin tamamı banka üzerinden ödenmelidir.
Elden ödeme yapılması hem kayıt dışıdır hem de işçinin tazminat hakkını doğurur.
5. Vardiyanın Keyfi Değiştirilmesi (Gündüz-Gece Dönüşümü)
İşveren sizin onayınız olmadan vardiyanızı değiştiremez.
Yazılı rızanız olmadan yapılan değişiklik çalışma şartlarında esaslı değişiklik sayılır.
6. Yıllık İzin Ücretinin Peşin Ödenmemesi
Yıllık izne çıkarken ücretinizin önceden verilmesi gerekir.
Ödenmiyorsa bu durum, iş kanununa aykırıdır ve haklı fesih nedenidir.
7. Doğum Sonrası Hakların Verilmemesi
Doğum izni sonrası kısa çalışma veya süt izni hakkınız engelleniyorsa, bu kadın işçi haklarının ihlalidir.
Bu durumda iş akdini sonlandırıp tazminat alabilirsiniz.
8. Yemek, Servis, Yol Parası Gibi Hakların Kesilmesi
Uzun süredir verilen yemek, yol veya servis gibi haklar kesilirse bu da çalışma koşullarında esaslı değişiklik sayılır.
İşçi bu nedenle ayrılırsa kıdem tazminatı hakkı doğar.
9. Sürekli “İstifa Et” Baskısı veya Mobbing
İşverenin psikolojik baskı yapması, aşağılaması, sürekli istifaya zorlaması mobbingkapsamındadır.
İşçi bu durumu belgeleyip fesih yaparsa tazminat alabilir.
10. SGK Primlerinin Eksik Yatırılması veya Rapor Günlerinin Devamsız Gösterilmesi
Primleriniz düşük gösteriliyor veya raporlu günleriniz devamsız yazılıyorsa bu doğrudan yasal ihlaldir.
İşçi bu durumda da haklı nedenle fesih yaparak kıdem tazminatına hak kazanır.
Unutmayın:
Haklı nedenle işten ayrılan işçi:
- Kıdem tazminatı alabilir.
- İhbar tazminatı alamaz (çünkü sözleşmeyi kendisi fesheder).
- Tüm iddialarını belge veya tanıkla ispatlayabilir.
Öneri:
İşten ayrılmadan önce mutlaka:
- Maaş bordrolarınızı,
- Banka dekontlarınızı,
- SGK hizmet dökümünüzü,
- Yazışmaları veya tanık beyanlarını
saklayın.
Gerekirse bir iş hukuku avukatına veya ALO 170 hattına danışın.
